Girişimcilik küresel ölçekte ilgi görmeye devam ediyor. Bölgesel olarak sanayileşmesini tamamlayamamış ve gelişmekte olan ülkeler sınıfına henüz geçmemiş olan ülkelerde girişimciliğe olan ilgi ve heyecan daha yüksek. Sahra Altı Afrika’sında kadın ve erkek girişimcilerin oranlarının birbirine yakın olması ise bir işe sahip olmanın ne kadar önemli ve değerli olduğunu gösteriyor.
Yaklaşık olarak
15 yıldır yayınlanan “Global Entrepreneurship Monitor”, küresel girişimcilik
haritasını çıkararak, dünyanın küresel girişimde hangi noktaya geldiğini
gösteriyor. Öncelikle şunu söyleyelim: Dünya girişimciliğe çok sıcak bakıyor,
bakmaya da devam edecek. Söz konusu araştırmada 2013 yılında birçok ekonominin
girişimcilik konusunda farkındalık yaratma ve girişimciliği özendirme amacıyla
önemli teşvikler verdiğini ve bu konuyu ekonomi politikası ile ilgili
ajandalarının önemli gündem maddelerinden biri haline getirdiklerini görüyoruz.
Girişimcileri desteklemek ve onları girişime teşvik etmek için önemli bir
faktör olan bu eğilim, hem bireysel hem de toplumsal olarak girişimciliğe
odaklı bir ekonomik yapı geliştirmek açısından da büyük bir önem taşıyor.
Tecrübe ve Heyecan
Girişimcilere
bölgesel olarak baktığımızda gelişmiş ülkelerin tecrübeleriyle, gelişmekte olan
ülkelerin ise heyecanlarıyla öne çıktığını görüyoruz. Yetenek, bilgi ve
tecrübe, bir girişime başlamak için en önemli üç unsur olarak karşımıza
çıkıyor. Bu üç unsura bakış açısı ülkeden ülkeye ve bölgeden bölgeye önemli
farklılıklar gösteriyor. Örneğin Sahra Altı Afrika’sında insanlar; bir girişim
için yeterli fırsatların ülkelerinde fazlasıyla olduğunu, kendi bilgi ve
becerilerinin de bu iş için yeterli olduğu düşünürlerken, bu inanç Avrupa
Birliği’nde çok daha düşük… Sahra Altı Afrika’sındaki girişimci adaylarının
başarısızlık korkusu %24 civarında iken bu AB ülkelerinde %40’ı buluyor.
Girişimcilikle ilgili fırsat, yetenek, kariyer ve medya ilgisi gibi motivasyon
unsuru olan birçok konu, görece az gelişmiş ülkelerde çok daha fazla ilgi
çekiyor.
Bölgelere
Göre Girişimcilik Eğilimleri
Bölge
|
Fırsat Algısı
|
Yetenek Algısı
|
Başarısızlık Korkusu
|
Girişimcilik İsteği
|
Kariyer Algısı
|
Statü Algısı
|
Medya İlgisi
|
Latin Amerika
|
55.9
|
63.7
|
28.9
|
32.5
|
73.6
|
70.1
|
67.6
|
Orta Doğu&Kuzey Afrika
|
49.4
|
51.7
|
38.5
|
38.2
|
72.4
|
82.8
|
48.6
|
Sahra Altı Afrika
|
68.9
|
74.0
|
24.5
|
46.8
|
77.0
|
79.1
|
77.4
|
Asya Pasifik&Güney Asya
|
34.2
|
39.7
|
41.5
|
20.9
|
61.2
|
68.1
|
72.9
|
AB 28
|
28.7
|
42.3
|
39.8
|
13.5
|
56.9
|
65.5
|
49.0
|
AB 28-Dışı
|
36.8
|
41.5
|
30.8
|
13.7
|
61.5
|
69.7
|
51.9
|
Kuzey Amerika
|
44.3
|
52.4
|
30.3
|
12.9
|
39.3
|
60.1
|
69.2
|
Kaynak:
Global Entrepreneurship Monitor2013
Kısıtlı İş Olanakları Girişimciliği Tetikliyor
Girişimcilikte
bir diğer önemli konu ise içerisinde start-up’ları da barındıran ve yakın
gelecekte (üç yıl) girişimci olmak isteyenler ile ilgili… Burada da ekonomik
kalkınma ve bölgelere göre değişiklikler olduğunu görüyoruz. Sanayileşmesi
tamamlanmamış ve gelişmekte olan ülkeler ligine terfi etmemiş ülkelerde girişimcilik
eğilimi yüksek olurken, gelişmiş ülkelere doğru bu eğilimin giderek azaldığını
görüyoruz. İş olanaklarının kısıtlı olmasının bu durumda çok etkili olduğunu
söyleyebiliriz. Örneğin Rusya ve benzeri ülkelerde erken dönem girişimciliğe
olan talep çok düşük olurken Uganda, Kolombiya ve Şili’de bu talep en üst
düzeyde bulunuyor.
Girişimciliğin
neden tercih edildiği yönündeki soruya; kariyer seçimi, yüksek statü ve başarılı
girişimlere medyanın çok fazla ilgi gösteriyor olması şeklinde cevaplar veriliyor.
Bu sonuç bize aynı zamanda girişimcilik tercihinin birçok davranışsal sebebi
olabileceğini gösteriyor. Girişimciliğin yüksek statü sağladığına dair algı
hemen hemen tüm bölgelerde birbirine yakın düzeyde… Girişimciliğin iyi bir
kariyer olduğuna dair algı Kuzey Amerika’da daha düşük, medyanın başarılı
girişimlere daha fazla ilgi gösterdiği yönündeki algısı da AB’de nispeten düşük
seviyelerde seyrediyor.
Bölgelere
Göre Girişimcilik Faaliyetleri
Bölge
|
Girişimcilik
(Oluşum Aşamasında)
Notu
|
Yepyeni Bir Girişim Kurma
Notu
|
Start-up
Faaliyetleri
Notu
|
Kurulmuş Bir İşletmeyi Satın
Alma
Notu
|
Başarısız Girişim
Notu
|
Latin Amerika
|
11.9
|
7.1
|
18.5
|
7.7
|
4.9
|
Orta Doğu&Kuzey Afrika
|
5.1
|
4.6
|
9.6
|
6.4
|
5.5
|
Sahra Altı Afrika
|
11.5
|
15.5
|
26.6
|
15.4
|
16.6
|
Asya Pasifik&Güney Asya
|
5.1
|
7.6
|
12.4
|
11.6
|
3.7
|
AB 28
|
4.8
|
3.3
|
8.0
|
6.4
|
2.9
|
AB 28-Dışı
|
3.9
|
3.6
|
7.4
|
6.3
|
3.0
|
Kuzey Amerika
|
7.8
|
3.4
|
11.1
|
6.0
|
3.3
|
Kaynak:
Global Entrepreneurship Monitor2013
Erken dönem
girişimlerinin belirgin bir oranda tüm bölgelerde yüksek olduğunu görüyoruz.
Makro düzeyde beklentiler, dinamik yapı, iş yaratma ve yenilik beklentileri
start-up’ların oranının yükselmesinde en belirleyici öğeler oluyor. Yaklaşık
olarak 42 aya kadar olan girişimlerden oluşan erken dönem girişimlerinin diğer
girişim türlerine kıyasla çok daha fazla öne çıkıyor olmasının da ekonomik
gelişmişlikle direkt bir ilgisi yok… Örneğin Sahra Altı Afrika’sı oldukça yükse
erken dönem girişim notlarına sahip…
Araştırmada bir
diğer dikkat çeken şey ise gelişmekte olan ülkelerde erken dönem girişimlerin
yüksek olmasına rağmen mevcut işletmeleri satın alarak girişim yapanların oranının
oldukça düşük olması… Oysa bu oranlar gelişmiş ülkelerde tam tersine işaret
ediyor. Bu durumun iki sebebi var. Bunlardan ilki gelişmiş ülkelerdeki güçlü
insan kaynağı, endüstrileşme ve kurumsallaşmanın yüksek olması; ikincisi
finans, hukuksal altyapı ve güçlü ekosistemin satın almaları cazip kılıyor
olması.
Cinsiyete
Göre Girişimcilik
§ Erkek
§
Kadın
Afrikalı Kadınlar Girişimciliği Sevdi
Erken dönem girişimlerinin yaş gruplarına göre dağılımına
baktığımızda en yüksek yaygınlık oranının 25-34 ve 35-44 yaş aralıklarında
olduğu görüyoruz. Fakat bölgesel olarak farklılıklar yok değil. Örneğin 18 yaş
civarındaki erken dönem girişimcileri çoğu zaman AB ve Kuzey Amerika’da
gözlemlenirken Sahra Altı Afrika’nda 55 yaş üstü girişimciler de oldukça dikkat
dikkat çekiyor.
Kadın girişimcilere göz attığımızda da bölgesel olarak
ilginç farklılıklar görüyoruz. Örneğin Sahra Altı Afrika’sında kadın ve erkek
girişimcilerin oranı birbirine çok yakın. Fakat Ortadoğu ve AB’de kadın
girişimlerin oranı, erkeklerin ancak yarısını buluyor. Asya Pasifik ve Güney
Asya’daki kadın girişimlerin oranı da erkeklere oldukça yakın. Bu durum iş
olanaklarının çok sınırlı olduğu Afrika ülkelerinde kadınların da girişimcilik
yönünde erkeklerle birlikte inisiyatif almak zorunda olduklarını gösteriyor.
